W dziesiejszym poście z okazji Dnia Kobiet (Naistenpäivä) troszkę o kobietach w Finlandii, o kobietach w polityce i kulturze, o tym czy w Finlandii obchodzimy Dzień Kobiet oraz statystyki dotyczące kobiet w Finandii.
Finki u władzy:
- Finlandia jest pierwszym krajem na świecie, w którym przyznano kobietom równe prawa (tasa-arvo) polityczne, a stało się to w 1906 roku.
- Pierwszą kobietą na stanowisku ministra w Finlandii została w 1926 r Miina Sillanpää. Sillanpää swoją karierę zawodową zaczynała w miasteczku Forssa (40km od Hämeenlinny) w fabryce bawełny a później w fabryce gwoździ w Jokioinen (także gmina Kanta-Häme)
- Obecnie Premierem (pääministeri) Republiki Fińskiej w latach 2019-2023 była Sanna Marin. Kiedy Marin obejmowała urząd, 12 z 19 ministrów stanowiły kobiety. Sanna Marin należy do fińskiej partii socjaldemokratycznej. Więcej o Pani Premier tutaj, na stronie fińskiego rządu.
- W obecnym składzie fińskiego rządu, według danych z kwietnia 2019, 46.5% członków parlamentu (eduskunta) to kobiety.
- Oprócz Sanny Marin, stanowisko Premiera Rządu pełniły wcześniej także Anneli Jäätteenmäki (2003r) oraz Mari Kiviniemi (2010-2011r).
Czy w Finlandii obchodzimy Dzień Kobiet?
Owszem, obchodzimy, chociaż nie jest to oficjalne święto. Dzień Kobiet obchodzony jest od 1975 roku i myślę, że wielu Finów ma do samego święta podobne nastawienie jak mamy w Polsce. To święto dość mocno kojarzy się z czasami ZSRR, komuną, goździkiem i paczką rajstop. Dlatego niezbyt ochoczo do niego się podchodzi, chociaż miłe gesty zawsze są miłe. Kiedy paracowałam jeszcze w szkole, pamiętam, że od któregoś z nauczycieli dostałyśmy po tulipanie, w innej szkole, były ciastka na tę okazję. No całkiem podobnie jak w Polsce, też mniej więcej tak obchodzono Dzień Kobiet w szkołach, w których pracowałam. No i plus kawa, ale oczywiście w Finlandii kawa to podstawa.
Finlandia nie była komunistyczna, więc nie mają takich doświadczeń jak my w kwestii obchodzenia na przykład tego dnia. Myślę jednak, że komunistyczne wpływy ZSRR po II Wojnie Światowej były na tyle silne i tutaj, że jeśli miałabym sobie wyorazić Dzień Kobiet w fińskiej fabryce w roku np. 1960, to mniej więcej wyglądałby on jak w Polsce. Kawa, ciastko i po kwiatku dla każdej pracownicy. No ale może się mylę. Postaram się zbadać ten temat ciut szerzej i edytuję tutaj gdy będę wiedzieć więcej.
Ważne Finki:
Oczywiście oprócz wspomnianych wcześniej Miiny Sillanpää, Sanny Marin, Anneli Jäätteenmäki oraz Mari Kiviniemi, warto też zerknąć w stronę nieco bardziej różnorodną, a mianowicie nie tylko świat polityki. Jakie więc kobiece nazwiska są w Finlandii najistotniejsze? Poniższy wybór to taki troszkę mój osobisty przegląd i kolejność nzwaisk jest zupełnie przypadkowa:
Tove Jansson
(1914 – 2001) – oczywiście Mama Muminków, o których zupełnie niedawno pisałam (Muumit czyli Muminki) oraz mówiłam w Polskie Radio Czwórka: Muminki w komiksowym świecie.
Tarja Halonen
(ur. 1943) Pierwsza Prezydent – kobieta w historii Finlandii, urząd sprawowała przez dwie kadencje w latach 2000-2012.
Minna Canth
(1844 – 1897) – pierwsza Finka dla której ustanowiono liputuspäivä (od 2007r), czyli dzień kiedy flaga jest podniesiona na maszcie. Pisarka, pionierka fińskiego teatru, feministka walcząca o równe prawa kobiet.
Armi Ratia
(1912 – 1979) – założyciela firmy Marimekko, jednej z najbardziej rozpoznawanych designerskich marek fińskich.
Jenni Haukio
(ur.7.4.1977) Piewsza Dama, żona Prezydenta Finlandii, Sauli Niinistö, pisarka.
Irja Askola
(ur.1952) pierwsza fińska kobieta-biskup w latach 12.9.2010–31.10.2017
Czy wiesz, że:
- W Finlandii żyje 2,8 mln kobiet, co stanowi 50,6% populacji.
- Najpopularniejszym imieniem kobiety w Finlandii jest Tuula, natomiast najpowszechniejszym Maria.
- Przeciętna 30-letnia Finka ma 163 cm wzrostu i waży 73 kilogramy.
- 73% kobiet mieszka na obszarach miejskich. Samotnie mieszkających Finek jest 648 000, z których 47% ma ponad 64 lata.
- Wśród dorosłych kobiet 43 % jest zamężnych, 33 % niezamężnych, a 15 % jest rozwiedzionych.
- Średni wiek dla kobiet do zamążpójścia to aktualnie 32,1 lat.
- W Finlandii jest 1,6 miliona kobiet które mają biologiczne lub adoptowanei dzieci.
- W 2019 roku urodziło się 22400 dziewcząt. Przewidywana długość życia tych dziewcząt wynosi 84,5 lat.
- Popularnymi imionami nadawanymi dziewczętom aktualnie są: Aino, Aada, Sofia, Eevi i Olivia. Ze wszystkich imion, które otrzymały dziewczyny, Maria jest zawsze najpopularniejsza.
- Średnie zarobki kobiet w 2020 r. wyniosły 3283 euro (mężczyzn wyniosło 3911 euro)
- Kobiety przechodzą na emeryturę w średnim wieku 61,6 lat.
- W wyborach parlamentarnych w 2019 roku na posłów wybrano 94 kobiety. Kobiety stanowiły 47 % wybranych, co jest najwyższym odsetkiem w historii.
- Finlandia jest na trzecim miejscu pośród państw, w których jest odnotowane najwyższe równouprawnienie. Global Gender Gap Index 2020.
- Finlandia jest trzecim najlepszym krajem na świecie, gdnie najlepiej się żyje kobietom. Women, Peace and Security Index 2019.
Źródło: Tilastokeskus- Kansainvälinen naistenpäivä 2021
Ciekawe do poczytania: Milestones of gender equality in Finland (Finnish Institute for Health and Welfare)
Źródła:
Valtioneuvosto.fi
Foreigner.fi (https://www.foreigner.fi/articulo/lifestyle/international-women-s-day-celebrations-in-helsinki-espoo-and-vantaa/20190303190628001447.html (dostęp: 07.03.2021)
Ykliitto.fi (https://www.ykliitto.fi/tapahtumat/yk-paivat/kansainvalinen-naistenpaiva)