W związku ze świętem stulecia Uzyskania Niepodległości Suomi100 w Finlandii, postanowiłam co nieco napisać od siebie, tym bardziej, że dzisiaj miałam też okazję uczestniczyć w szkolnym święcie, w szkole u mojej córki. 

Nie będę oczywiście rozpisywać się na temat historii Finlandii, bo zupełnie nie czuję się do tego upoważniona, ale słuchając dzisiejszych występów w szkole analizowałam sobie tekst hymnu, po czym miałam okazję usłyszeć różne dialekty języka fińskiego w wykonaniu dzieci. Przyznam, że niewiele z tego rozumiałam, no może oprócz wybranych słówek i oczywiście dialektu Häme, no ale tutaj mieszkam i z tym się już co nieco zapoznałam.

Fiński hymn powstał pierwotnie w języku szwedzkim, napisany przez Johana Ludwiga Runeberga w 1846 roku, następnie został przetłumaczony na język fiński przez Paavo Cajandera. Muzykę skomponował Fredrik Pacius. Po raz pierwszy wyśpiewamy w 1848 roku. (Do tej samej melodii powstał później hymn Estonii)

(źródło: wikipedia)

Natomiast jeśli chodzi o dialekty fińskie to jest tego trochę, w większości dla mnie niezrozumiałe, z resztą sami Finowie mówią, że niekoniecznie rozumieją dokładnie słysząc dialekty typu Savo albo dialekt w obrębie Turku. No ale to w sumie nie powinno dziwić, ja też pewnie nie wiedziałabym co mówi do mnie Kaszub albo Dolnoślązak…

Szukałam po YouTube jakichś ciekawych filmików z fińskimi dialektami ale oczywiście nic w języku polskim nie znajdziemy. W linku znajdziecie całkiem sympatyczny do posłuchania w wykonaniu Jarkko Tamminena na przykładzie fragmentów Aku Ankka czyli Kaczora Donalda.

Dzisiaj w szkole mojej córki, kiedy przemawiała pani dyrektor, mówiła też o tym, że dla Finów ważne jest pojęcie SISU. To słowo, które oznacza coś w rodzaju hartu ducha, wewnętrznej siły i uporu. Ładnie je dzieciom przedstawiła, tak aby zapamiętały jako Sinä Itse Saavutat Unelmasi  (Ty sam spełniasz swoje marzenia).

A tutaj w linku filmik, w którym fiński kierowca rajdowy Mika Hakkinen wyjaśnia Jamesowi Mayowi (Captain Slow, Top Gear) co oznacza Sisu. 

No i na koniec słowniczek ode mnie:

Itsenäisyys – niepodległość
vapaa maa- wolny kraj
Hyvää Itsenäisyyspäivää – dosłownie: Dobrego Dnia Niepodległości
kansallislaulu – hymn
kotimaa– ojczyzna
lippu – flaga
murre, murteet, murteita – dialekt, dialekty
vapaapäivä- dzień wolny
juhla – święto
juhlia – świętować
juhlitaan – świętuje się
Rehtori piti puheen – Dyrektor(ka) szkoły wygłosiła przemówienie
Joulukuun 6. päivää on vietetty itsenäisyyspäivänä – 6 grudnia obchodzi się święto niepodległości
Nostamme siniristilipun salkoon – wywieszamy flagi
Sytytämme kaksi sinivalkoista kynttilää ikkunalaudalle – zapalamy dwie białoniebieskie świeczki na parapecie okna
Olemme kiitollisia itsenäisyydestä– jesteśmy wdzięczni za niepodległość
Eläköön Suomi! – Niech Żyje Finlandia!